Chăn nuôi gia cầm, đặc biệt là chăn nuôi gà, cũng đang phát triển song hành cùng sự diễn biến phức tạp của dịch bệnh, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến người chăn nuôi. Tuy đã “phổ biến” tại Việt Nam 4 năm nay, nhưng ORT vẫn chưa có dấu hiệu “mất dần sức hút” tại các trang trại. Cụ thể hãy cùng tìm hiểu bệnh ORT trên gà từ nguyên nhận đến cách điều trị.
Bệnh ORT trên gà là gì?
Theo E2Bet, ORT ở gà là một bệnh hô hấp cấp tính do vi khuẩn Ornithobacterium rhinotracheale gây ra. Vi khuẩn ảnh hưởng trực tiếp đến đường hô hấp và phổi, bao gồm: khó thở, thở khò khè, há miệng, ho, sổ mũi, viêm phổi mủ và đông máu ống thận ở gà. Bệnh rất dễ lây lan, đặc biệt là ở những khu vực nuôi gà tập trung. Bệnh thường xảy ra vào mùa xuân, mùa hè và thời điểm giao mùa trong năm. Tuy nhiên, với phương pháp chăn nuôi gà công nghiệp hiện nay, ORT có thể xảy ra bất cứ lúc nào trong năm.
Nguyên nhân gây bệnh ORT
- Tác nhân gây bệnh : Ornithobacterium rhinotracheale , một loại vi khuẩn gram âm, không di động, hình que, kỵ khí tùy ý.
- Cách giao hàng :
- Đường hô hấp : Gà hít phải các giọt chứa bụi hoặc vi khuẩn từ môi trường hoặc gà bị bệnh.
- Lây truyền qua tiếp xúc : Vi khuẩn có thể lây truyền qua thực phẩm, nước uống, thiết bị chăn nuôi hoặc phân của gà bị bệnh.
- Truyền dọc : từ gà mẹ sang gà mái qua trứng (hiếm gặp).
- Các yếu tố thuận lợi :
- Môi trường kho ẩm ướt, thông gió kém và mật độ rác thải cao.
- Gà bị căng thẳng do thay đổi thời tiết, vận chuyển hoặc thiếu thức ăn.
- Nhiễm trùng đồng thời với các bệnh khác do mycoplasma gây ra, chẳng hạn như IB (viêm phế quản truyền nhiễm) , ILT (viêm thanh quản truyền nhiễm) hoặc CRD (bệnh đường hô hấp mãn tính), làm tăng mức độ nghiêm trọng của ORT.
Triệu chứng phổ biến
ORT là một bệnh hô hấp cấp tính, thời gian ủ bệnh ngắn, chỉ từ 1-3 ngày. Giai đoạn đầu, gà bệnh thường chỉ có triệu chứng hen suyễn nhẹ, thở khò khè, đôi khi hắt hơi, mỏ to. Bệnh tiến triển rất nhanh, sau 1-2 ngày gà ăn ít, lười biếng, khó thở. Đặc biệt, ở giai đoạn này, gà bệnh thường há mỏ thở, thở hổn hển, kêu chít chít và há miệng. Nguyên nhân xuất hiện các triệu chứng này ở gà là do các khối mủ trong khí quản và hai phế quản chính gây tắc nghẽn đường thở, gây khó thở và dẫn đến tử vong.
Tỷ lệ mắc bệnh ORT rất cao, 50-100%, tỷ lệ tử vong thường từ 5-20%. Tác hại chính của bệnh là gà yếu, chậm lớn, kém đồng đều, tỷ lệ chết cao và chi phí thức ăn tăng cao. Bệnh thường kết hợp với các bệnh khác như Newcastle, E. coli, CRD… khiến các triệu chứng bệnh trở nên trầm trọng hơn.
Tổn thương ORT tập trung ở đường hô hấp, các cơ quan khác thường gần như không thay đổi. Khi kiểm tra gà chết, chúng tôi thường thấy phổi bị viêm, mủ tập trung hoặc rải rác trên bề mặt, khí quản và hai phế quản chính có chất nhầy đặc hoặc cứng bên trong, tùy thuộc vào giai đoạn và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Các túi khí bị viêm, có thể có bọt khí và mủ vàng bên trong. Khí quản bình thường hoặc chỉ hơi đầy, có chất nhầy trên bề mặt, màu sắc vẫn bình thường.
Cách điều trị và phòng ngừa bệnh ORT trên gà
Điều trị bệnh ORT
Nguồn tin tham khảo của những người quan tâm đá gà E2Bet cho biết, ORT có thể được điều trị bằng kháng sinh, nhưng hiệu quả phụ thuộc vào việc phát hiện sớm và mức độ nghiêm trọng. Các bước điều trị:
Sử dụng thuốc kháng sinh
- Thuốc kháng sinh thông dụng :
- Tylosin : 0,5 g/lít nước, dùng trong 3-5 ngày, hiệu quả đối với các bệnh về đường hô hấp.
- Tiamulin : 25-50 mg/kg thể trọng, pha với nước uống.
- Amoxicillin : liều 10-20 mg/kg, dùng trong 3-5 ngày.
- Enrofloxacin : liều 10 mg/kg, dùng trong 3-5 ngày, có hiệu quả đối với nhiễm trùng đường hô hấp.
- Lưu ý : Kiểm tra độ nhạy cảm của vi khuẩn ORT với kháng sinh (bằng kháng sinh đồ), vì một số loại ORT có thể kháng thuốc.
- Kết hợp thuốc kháng sinh với vitamin (ví dụ nhóm B, C) để hỗ trợ quá trình phục hồi.
Các biện pháp hỗ trợ
- Cách ly : Tách gà bệnh ra khỏi đàn, xử lý gà chết đúng cách (đốt bằng vôi bột hoặc chôn).
- Vệ sinh chuồng trại : khử trùng chuồng trại và đồng cỏ ngay sau khi phát hiện bệnh.
- Cải thiện dinh dưỡng : Bổ sung chất điện giải (glucose, khoáng chất) và men vi sinh để giúp gà phục hồi.
Thời gian điều trị
- Tiếp tục điều trị trong 3-5 ngày, theo dõi chặt chẽ. Nếu gà không cải thiện, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ thú y để thay đổi kháng sinh hoặc đưa gà đi khám lại.
Phòng ngừa bệnh
Giống như tất cả các bệnh khác, biện pháp hiệu quả nhất để phòng ngừa ORT là chăm sóc gà tốt, tăng sức đề kháng, tạo môi trường chăn nuôi an toàn, giữ chuồng trại sạch sẽ, thông thoáng. Hạn chế các khí độc như H2S, NH3, CO2, SO2…, thường xuyên và định kỳ khử trùng chuồng trại bằng các loại thuốc sát trùng: iốt, bencocid, omecid…
Chăm sóc gà cẩn thận, không để gà quá đói hoặc quá khát, đảm bảo chất lượng thức ăn và nguồn nước ổn định, mật độ phù hợp với độ tuổi và giống gà.
Tăng cường sức đề kháng cho gà bằng các chế phẩm bổ sung: B.comlex, T.Ungiaca, giải độc gan, điện giải thực vật, Redmin… Hoàn thiện quy trình phòng bệnh cho gà bằng vắc-xin. Kiểm soát tác động của thời tiết như: chắn gió, che mưa, giảm nhiệt mùa hè, xây dựng chuồng trại hai tầng có hệ thống phun nước để chống nóng trên mái.
Trên đây là tổng hợp thông tin bệnh ORT trên gà từ nguyên nhân đến cách điều trị. Hi vọng bài viết này đã mang đến cho bạn những thông tin hữu ích!
